Over EXPART
EXPART creëert kansen voor jonge makers uit Sint-Niklaas en omstreken door participatieve trajecten uit te zetten met partners uit het culturele veld.
Door middel van procesbegeleiding krijgen jongeren de kans om samen te leren, te creëren en te leren creëren. Het project verbindt, belicht en ondersteunt jonge creatieve beestjes door in te zetten op ontmoeting, artistieke coaching en het aanreiken van een netwerk van en voor jonge makers.
EXPART gebruikt kunst als middel om in dialoog te gaan met jongeren om zo tot een duurzame kruisbestuiving te komen tussen cultuureducatie en jeugdwerk.
Producten van EXPART zijn:
- expo
- workshops (o.a. zeefdruk)
- creatief ondernemen
- BAZART kunstenmarkt
ARTIKEL FORMAAT 2019 - WAT IS EXPART?!
“EXPART probeert te verbinden,” begint Kaat meteen te vertellen. “We willen jongeren samenbrengen, ontmoetingen stimuleren en hen daarbij ook belichten, dus in de kijker te zetten. Daarnaast bieden wij met het project ook ondersteuning. De deur staat steeds open voor jongeren met eigenzinnige probeersels.”
Kaat weet ons te vertellen dat het intussen twee jaar jonge EXPART in het begin een project was waarin ze hun weg nogal moesten zoeken. “Niets kwam vanzelf en natuurlijk wilden we ons niet richten op één specifieke kunstvorm. We wilden het project zo breed mogelijk opentrekken.”
Paul voegt toe dat er binnen EXPART veel meer gebeurt dan hun meest recente tentoonstelling: Tussentaal. “Elke zomer zetten we bijvoorbeeld een kunstmarktje op poten, begeleiden we jongeren met zin voor ondernemen en proberen we ze artistieke expressie en ondernemerschap met elkaar te laten verbinden.”
We stellen de vraag hoe het zit met de onderlinge organisatie, wie wat doet en waar Kaat en Paul eigenlijk vandaan komen? “We werken binnen EXPART zo min mogelijk via een top-down methode”, zegt Paul. “Dat wil zeggen dat de projectbegeleiders wel afkomen met een briefing en kader met richtlijnen maar dat de jongeren daar eigenlijk volledig zelfstandig invulling aan geven.” “Het zijn de jongeren waarbij we moeten beginnen”, aldus Kaat. “Ze hebben nood aan een duidelijk referentiekader. Het project mag niet te vaag zijn, dan motiveer je ze niet. Maar de invulling is aan hen. Zo wordt het werk verdeeld en is EXPART ook een leerschool waar de jongeren van elkaar kunnen leren.”
DE PERFECTE TANDEM
Hoe het duo in het hele EXPART project is gerold, is een interessant verhaal op zichzelf. Kaat vertelt dat ze nooit iets met Sint-Niklaas te maken heeft gehad: “Na mijn studie sociaal-cultureel werk, heb ik een groot deel van de wereld afgereisd voor mijn ba-na-ba ‘internationale samenwerking’. Ik heb een Chiro- en speelpleinverleden en omwille van mijn interesse in jeugdwerk en kunst ben ik bij Den Eglantier terecht gekomen.” Daar werd ze op het onuitgewerkte project gezet en was het aan haar om vorm te geven aan EXPART. Ze heeft toen de hulp gezocht van Paul. Na zijn studie ‘installatie in de beeldhouwkunst’ deed Paul voornamelijk horecawerk. Een half jaar geleden besloot hij daaruit te stappen en begon hij een vrijwilligersstage bij Den Eglantier. Hij wilde namelijk een portfolio aan sociaal en cultureel werk opbouwen.
“We zijn de perfecte tandem”, vertelt Kaat. “We vullen elkaar perfect aan. Ik heb eerder het profiel van jeugdwerker met sociaal-culturele achtergrond, Paul dat van kunstenaar.”
EXPO [Tussentaal]
In het kader van het project ‘Talen kleuren de wereld’ van de bibliotheek in Sint-Niklaas zette EXPART – samen met vijftien jonge kunstenaars – een tentoonstelling met bijhorende publicatie op poten. Met het project wilde de bibliotheek jongeren betrekken bij thema’s als taal en diversiteit. Hoe de verdere invulling van het project eruit zou mogen zien, bleef open en konden de deelnemers zelf beslissen.
De jonge kunstenaars kwamen, vanuit hun eigen achtergrond, met het idee om hun beelden te gebruiken om met elkaar en met het publiek in gesprek te gaan. Zo was er bijvoorbeeld sprake van de angst om een taal te spreken die niemand hier begrijpt. Tijdens de expo gingen de kunstenaars op zoek naar hoe je je eigen taal ontwikkelt en hoe die zich installeert tussen de verbeelding van de artiest en de waarneming van de toeschouwer.
VAN A TOT Z, MET DE PUNTJES OP DE I.
“Het proces om zo’n tentoonstelling op poten te zetten, probeerden we stapsgewijs aan te pakken”, zegt Paul. “Maar waar bij een standaard tentoonstelling de plaatsing van de werken een jaar op voorhand vastligt, werd dat bij ons op de laatste twee dagen beslist.”
Naast de fysieke opbouw, kwam er bij de expo nog heel wat anders kijken, zoals de communicatie met de bib, de coaching van de jonge kunstenaars en het experimenteren met vallen en opstaan. “Het absurde is dat je opbouwt in een lobby waar voortdurend bezoekers passeren, in een bibliotheek die verondersteld wordt stil te zijn”, legt Paul uit. “Dat is allemaal niet zo evident, maar het is over het algemeen goed verlopen. Via een digitale visualisatie van de locatie, die we in de aanloop gemaakt hadden, communiceerden en visualiseerden we zo veel mogelijk wat er in de bib juist zou gebeuren.”
HOE MOET HET NU VERDER
De toekomstplannen voor EXPART zien er rooskleurig uit. “De projecten die we volgend jaar gaan doen liggen al vast”, deelt Kaat vol trots mee. In het voorjaar kunnen we alvast een insteek verwachten van EXPART in het project Sluitertijd. “Dat project gaat over concertfotografie in het Waasland. In de zomer zal er opnieuw een kunstenmarkt zijn en in het najaar zal EXPART voor het eerst samenwerken met het Stadsmuseum van Sint-Niklaas voor een expositie binnen het Special Art Festival (SAF). Die zal gaan over passie, obsessie en lichaamscultuur.”
De droom van EXPART, namelijk jong talent samenbrengen en ervoor zorgen dat ze van elkaar kunnen leren, wordt stilaan werkelijkheid. “Er zit heel wat (jong) talent in Sint-Niklaas en daarbuiten”, aldus Kaat. “Wij denken dat het heel belangrijk is voor jongeren om te weten dat ze ook echt kansen kunnen krijgen. Dat ze ook hier in Sint-Niklaas terechtkunnen.”
“Wat zeker een uitdaging zal zijn naar de toekomst toe, is het opentrekken van ons denkkader”, gaat ze verder. Ze vindt het persoonlijk heel belangrijk dat de projecten artistiek heel breed kunnen gaan: van bloempotten tot concerten. EXPART wil zich dan ook niet beperken tot bepaalde ideeën of groepen jongeren. “Het zal zeker en vast interessant worden om een manier te vinden om meer minderjarigen aan te trekken,” voegt Paul toe. “Meestal heb je een vast publiek in je jeugdhuis. En dat willen we opentrekken. Van kunstenaars, tot muzikanten, tot skaters en zoveel meer.”
“Ik vind het belangrijk dat dit project geen eilandje is in het jeugdhuis, maar dat het vervlochten zit met die algemene werking. Als je de jongeren van het project zou kunnen motiveren om hier in het jeugdhuis ook te helpen, dan heb je gewoon een grote, sterke, coole werking, en dat mag wel! Het project als één stukje van het jeugdhuis dat verder uitgewerkt wordt en niet losstaat. Dat is de toekomst.”
Meer weten over EXPART en Den Eglantier?
>>> EXPART: https://www.facebook.com/EXPART.artproject/
>>> Den Eglantier: https://www.facebook.com/deneglantier/
Tekst: Naomi Leboy
Foto’s: Paul van Haegenbergh & Naomi Leboy